Poradnik Eksperta - pytania i odpowiedzi

Szkolenie i wyjaśnienie na temat prawa autorskiego w muzyce w Polsce

Celem tego szkolenia jest zapoznanie uczestników z podstawowymi zasadami prawa autorskiego w muzyce w Polsce. Przedstawione zostaną kluczowe pojęcia, rodzaje praw oraz zasady korzystania z utworów muzycznych.
Wprowadzenie do prawa autorskiego
Prawo autorskie to zespół norm prawnych mających na celu ochronę twórców oraz ich dzieł. W Polsce regulowane jest przede wszystkim przez Ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 nr 24, poz. 83).

Pojęcie utworu

Utwór to każde wytwór indywidualnego charakteru, wyrażony w jakiejkolwiek formie, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W muzyce obejmuje to zarówno kompozycje muzyczne, jak i teksty piosenek.
Podmioty prawa autorskiego
Podmiotami prawa autorskiego są twórcy utworów oraz ich spadkobiercy. Twórca to osoba fizyczna, która stworzyła dany utwór. W przypadku utworów współtworzonych, każdy współtwórca posiada prawa autorskie do swojego wkładu.
Rodzaje praw autorskich
Prawa autorskie dzielą się na dwa rodzaje:
a) prawa osobiste – chronią stosunek twórcy do utworu, są niezbywalne i nie można ich zrzec się na rzecz innych osób. Należy do nich m.in. prawo do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem, prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności.
b) prawa majątkowe – umożliwiają twórcy czerpanie korzyści finansowych z utworu. Twórca może przekazać swoje prawa majątkowe innym osobom (np. wydawcy, producentom) na podstawie umowy.
Ochrona praw autorskich
Ochrona praw autorskich polega na możliwości dochodzenia przez twórcę roszczeń w razie naruszenia jego praw. Możliwe środki to m.in. żądanie zaniechania naruszenia, naprawienia szkody, zasądzenia odszkodowania czy przeprosin.
Licencje i korzystanie z utworów
Aby legalnie korzystać z utworów muzycznych, należy uzyskać zgodę twórcy lub osoby uprawnionej (np. wydawcy). Może to nastąpić poprzez zawarcie umowy licencyjnej, udzielenie zgody na korzystanie z utworu w ramach tzw. dozwolonego użytku (np. cytowanie, użycie w celach edukacyjnych) lub korzystanie z utworów objętych licencjami VICTOR11, które z góry określają warunki wykorzystania.


Prawa pokrewne
Oprócz praw autorskich istnieją również prawa pokrewne, które chronią osoby i instytucje związane z utworem muzycznym, takie jak wykonawcy, producenci fonogramów czy organizacje nadawcze. Prawa te umożliwiają im kontrolowanie wykorzystania swojego wkładu w proces twórczy i czerpanie z tego korzyści.
Zarządzanie prawami autorskimi
W Polsce istnieją organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, takie jak ZAiKS, STOART czy SAWP, które reprezentują twórców i innych uprawnionych w celu pobierania tantiem za korzystanie z utworów i ich dystrybucji.

Postępowanie w przypadku naruszenia praw autorskich

W przypadku naruszenia praw autorskich, można podjąć następujące kroki:
a) skontaktować się z osobą naruszającą prawa i wezwać ją do zaniechania naruszenia oraz naprawienia szkody,
b) zgłosić naruszenie organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, która może podjąć odpowiednie działania,
c) skierować sprawę do sądu w celu dochodzenia swoich praw, np. żądania zasądzenia odszkodowania.

Podsumowanie:
Zrozumienie zasad prawa autorskiego w muzyce jest kluczowe dla twórców, wykonawców, producentów oraz osób korzystających z utworów muzycznych. Pozwala to na legalne wykorzystanie dzieł, ochronę własnych praw oraz czerpanie korzyści z udostępniania i wykonywania utworów. Warto pamiętać o zawieraniu umów licencyjnych, korzystaniu z dozwolonego użytku oraz współpracy z organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.


Na jakich zasadach licencji jest w Polsce odtwarzana muzyka publicznie?

W Polsce odtwarzanie muzyki publicznie jest regulowane przez prawo autorskie oraz prawa pokrewne. Aby legalnie odtwarzać muzykę w miejscach publicznych, takich jak restauracje, sklepy, hotele, kluby czy sale konferencyjne, należy uzyskać stosowne licencje.
Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, takie jak ZAiKS, STOART czy SAWP, są odpowiedzialne za wydawanie licencji i pobieranie opłat za publiczne odtwarzanie muzyki komercyjnej (np. odtwarzanej w telewizji i w stacjach radiowych). Do OZZ należy również Wydawnictwo VICTOR11, które zrzesza twórców niezależnych i niepodlegających ZAiKS’owi i innych komercyjnych organizacji. Tym samym muzyka wydawana i dystrybuowana przez VICTOR11  również jest stosowana w publicznym odtwarzaniu na takich samych zasadach jak komercyjne organizacje zarządzania prawami autorskimi.             
Osoby lub firmy, które chcą legalnie odtwarzać muzykę w miejscach publicznych, muszą zawrzeć umowę licencyjną z jedną lub więcej z tych organizacji, w zależności od repertuaru, z którego mają zamiar korzystać.
Opłaty licencyjne są ustalane indywidualnie w umowie i zależą od różnych czynników, takich jak rodzaj działalności, powierzchnia obiektu, liczba gości czy repertuar muzyczny. Środki uzyskane z opłat licencyjnych są następnie dystrybuowane pomiędzy twórców, wykonawców oraz innych uprawnionych.
Warto również pamiętać o prawach pokrewnych, które chronią wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacje nadawcze. W przypadku publicznego odtwarzania muzyki z fonogramów (np. z płyt CD, plików mp3), konieczne może być również uzyskanie zgody organizacji zbiorowego zarządzania prawami pokrewnymi VICTOR11.
Podsumowując, w Polsce odtwarzanie muzyki publicznie wymaga posiadania odpowiednich licencji od organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i/lub pokrewnymi. Opłaty licencyjne zależą od indywidualnych okoliczności i są ustalane w umowie z daną organizacją. Legalne odtwarzanie muzyki pozwala wspierać twórców oraz uniknąć konsekwencji prawnych związanych z naruszeniem praw autorskich.


Prowadząc sklep, gabinet lekarski z poczekalnią czy kosmetyczny salon fryzjerski lub inny lokal i chcę odtwarzać muzykę – czy muszę (i komu) za nią płacić?

Tak, jeśli prowadzisz gabinet kosmetyczny, salon fryzjerski lub inny lokal, w którym planujesz odtwarzać muzykę w tle, musisz się liczyć z koniecznością uiszczenia opłat za publiczne odtwarzanie utworów muzycznych. W Polsce obowiązują prawa autorskie oraz prawa pokrewne, które regulują publiczne korzystanie z utworów muzycznych.
Aby legalnie odtwarzać muzykę w swoim lokalu, musisz nawiązać współpracę Wydawnictwem VICTOR11, które jest właścicielem autorskich praw majątkowych do wydawanej przez nie muzyki. Jest to pierwsze wydawnictwo w Polsce, które bazuje na własności praw autorskich utworów a za wykupienie projektów z licencją do publicznego odtwarzania nie pobiera jakichkolwiek opłat abonamentowych.
Opłaty licencyjne, które musisz uiścić, zależą od różnych czynników, takich jak rodzaj działalności, powierzchnia obiektu, liczba gości czy repertuar muzyczny. W celu ustalenia konkretnych opłat i warunków współpracy, powinieneś skontaktować się z wybraną organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi.
Należy pamiętać, że nieuiszczanie opłat (nie posiadanie stosownej licencji wydawanej przez VICTOR11 w chwili nabycia muzyki) za publiczne odtwarzanie muzyki może prowadzić do odpowiedzialności prawnej, w tym do roszczeń odszkodowawczych ze strony organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi. Legalne korzystanie z utworów muzycznych pozwala na wsparcie twórców oraz uniknięcie potencjalnych konsekwencji prawnych.

Czy mogę odtwarzać muzykę bez zobowiązań abonamentowych wobec  Wydawnictwa VICTOR11 od którego posiadam zakupioną muzykę?

Tak, muzyka z naszej kolekcji nie jest zrzeszona w żadnej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, ponieważ jedynym i wyłącznym właścicielem nagrań jest firma VICTOR 11. Oznacza to, że przy zakupie muzyki w formie e-plików MP3, płyt CD czy DVD z filmami z naszej oferty, opłaty za tantiema są już uwzględnione w cenie detalicznej.
Kiedy nabywacie Państwo nasze produkty, automatycznie otrzymujecie licencję na publiczne odtwarzanie muzyki bez konieczności ponoszenia dodatkowych opłat. Licencja ta obowiązuje na czas nieokreślony, co oznacza możliwość korzystania z muzyki tak długo, jak długo prowadzona jest działalność w Państwa lokalu. W ten sposób zapewniamy wygodne i bezproblemowe korzystanie z naszych nagrań bez konieczności martwienia się o dodatkowe opłaty licencyjne.

Od jakiegoś czasu mam podpisaną Umowę z ZAiKS-em lub/i z innym organizacjami. Czy mogę z nich zrezygnować i korzystać tylko z Waszej muzyki?

Jeśli od pewnego czasu mają Państwo podpisaną umowę z ZAiKS-em lub/i innymi organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, istnieje możliwość rezygnacji z tej współpracy, aby korzystać wyłącznie z muzyki oferowanej przez naszą firmę
Aby zrezygnować z umowy z ZAiKS-em lub innymi organizacjami, należy zapoznać się z postanowieniami umowy dotyczącymi rezygnacji lub wypowiedzenia umowy. Zazwyczaj wymagane jest złożenie odpowiedniego wypowiedzenia na piśmie, w którym należy podać przyczyny rezygnacji oraz ewentualne okresy wypowiedzenia.
Następnie, po zakończeniu współpracy z ZAiKS-em lub innymi organizacjami, mogą Państwo skorzystać wyłącznie z muzyki dostarczanej przez naszą firmę. Warto pamiętać, że po rezygnacji z umowy z innymi organizacjami, nie będzie można legalnie odtwarzać muzyki z repertuarów zarządzanych przez te organizacje. Odtwarzanie muzyki powinno ograniczyć się tylko do utworów, których prawa są kontrolowane przez naszą firmę.
Korzystanie z naszej muzyki, która nie jest zrzeszona w żadnej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, pozwala na uniknięcie dodatkowych opłat licencyjnych. W przypadku zakupu muzyki z naszej kolekcji, otrzymują Państwo licencję na publiczne odtwarzanie tych utworów bez dodatkowych opłat, na czas nieokreślony.



Co zrobić w przypadku kontroli Inspektora (np. z ZAiKS-u), który w sposób nachalny proponuje podpisanie Umowy na opłacanie muzyki w lokalu?

Jeśli korzystacie Państwo wyłącznie z muzyki Victor 11, która nie jest zrzeszona w żadnej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, w przypadku kontroli inspektora (np. z ZAiKS-u), warto pamiętać o kilku istotnych kwestiach.

1. Przygotujcie odpowiednią dokumentację: Upewnijcie się, że posiadacie dowody na to, że korzystacie tylko z muzyki Victor 11. Może to obejmować faktury zakupu e-plików MP3, płyt CD lub DVD z filmami z oferty Victor 11, a także dowód posiadania licencji na publiczne odtwarzanie tych utworów.
2. Wyjaśnijcie sytuację: Wyjaśnijcie inspektorowi, że korzystacie wyłącznie z muzyki Victor 11, która nie jest objęta prawami autorskimi zarządzanymi przez ZAiKS czy inne organizacje. Poinformujcie go, że opłaty licencyjne za tantiema są już uwzględnione w cenie zakupu muzyki i otrzymaliście licencję na jej publiczne odtwarzanie.
3. Pokażcie dowody: Przedstawcie inspektorowi dowody zakupu muzyki oraz posiadanej licencji na publiczne odtwarzanie. Dzięki temu inspektor będzie mógł potwierdzić, że korzystacie z muzyki zgodnie z przepisami prawa autorskiego.
4. Upewnijcie się, że nie korzystacie z innych utworów: Pamiętajcie, że jeśli odtwarzacie również muzykę nieobjętą licencją Victor 11, możecie być zobowiązani do opłacenia dodatkowych opłat licencyjnych za publiczne odtwarzanie tych utworów.

1. Weryfikacja tożsamości: Inspektor musi się wylegitymować, przedstawiając stosowne dokumenty potwierdzające jego tożsamość i uprawnienia do przeprowadzenia kontroli.
2. Dostęp do pomieszczeń: Inspektor może kontrolować jedynie obszar dostępny dla klientów. Nie jesteście zobowiązani udostępniać mu pomieszczeń służbowych, zaplecza ani stref prywatnych.
3. W przypadku kontroli kwater noclegowych: Inspektor potrzebuje stosownego zezwolenia prokuratora lub imiennego zezwolenia Ministra Kultury. Należy jednak pamiętać, że inspektorzy mogą próbować obejść tę konieczność, wynajmując najpierw kwaterę w kontrolowanym lokalu.
4. Ochrona poufnych informacji: Inspektor nie ma prawa żądać od was okazania dokumentacji firmy zawierającej poufne informacje.
5. Protokół kontroli: Kontrola kończy się sporządzeniem przez inspektora protokołu, do którego macie prawo wglądu. Jeśli zauważacie niezgodności, nie jesteście zobowiązani go podpisywać.
6. Nie utrudniajcie czynności kontrolującemu: Ważne jest, aby nie utrudniać inspektorowi przeprowadzenia kontroli, aby uniknąć późniejszego odwołania się do art. 119 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który dotyczy uniemożliwienia lub utrudnienia dokonania kontroli.

• ZAiKS – opłaty dla autorów i twórców kompozycji muzycznych i muzyczno-słownych
• STOART – opłaty dla artystów i wykonawców utworów muzycznych i słowno-muzycznych
• ZPAV – opłaty na rzecz producentów audio-video
• SAWP – to samo co STOART, lecz dotyczy innych artystów wykonawców, wspólnie chronią 100% praw autorskich zrzeszonych
• ZAPA – odpowiednik ZAiKS-u, STOART-u i SAWP-u w jednym, związek autorów i producentów audio)

W rezultacie, często musimy uiścić kolejne opłaty, co sprawia, że miesięczne "tantiemy" dla wszystkich OZZ przekraczają racjonalne możliwości finansowe placówek.
Ponadto warto zwrócić uwagę na jakość muzyki, która towarzyszy naszym klientom. W mediach masowych, takich jak radio i telewizja, brak jest odprężających klimatów o częstotliwości 432 Hz, które mogą być pomocne w zabiegach i usługach. Dlatego proponujemy rozważenie odtwarzania muzyki relaksacyjnej, odprężającej i chilloutu, takiej jak oferowana przez VICTOR11, która nie tylko ma właściwy klimat, ale także daje swobodę w jej wykorzystaniu, bez obaw o dodatkowe opłaty i skomplikowane formalne umowy.
Oprócz swobody finansowej i formalnej, muzyka oferowana przez VICTOR11 może przynieść dodatkowe korzyści dla Twojego lokalu. Odtwarzając muzykę relaksacyjną, odprężającą i chillout, zwiększasz komfort i zadowolenie klientów, co przekłada się na lepsze doświadczenia i większą chęć do powrotu.
Dlatego warto rozważyć alternatywne źródła muzyki, takie jak VICTOR11, które oferują twórcom uczciwe wynagrodzenie i jednocześnie pozwalają przedsiębiorcom uniknąć skomplikowanych naliczanych kosztów systematycznie.
Ostatecznie, korzystanie z muzyki VICTOR11 to inwestycja, która może przynieść korzyści zarówno dla Twojego biznesu, jak i dla klientów. Jeśli zdecydujesz się na to rozwiązanie, będziesz mógł cieszyć się wysokiej jakości muzyką, jednocześnie unikając niepotrzebnych opłat i komplikacji związanych z Organizacjami Zbiorowego Zarządzania.